Thema 2024
Gezonder Samen Leven: een samenleving met minder gezondheidsverschillen
Onze samenleving kent grote verschillen in gezondheid. Die verschillen zijn de afgelopen decennia in Nederland eerder groter dan kleiner geworden. Hoe dat kan? Dat gezondheid ongelijk verdeeld is, is ten dele onvermijdelijk. Niet ieder mens heeft bij geboorte dezelfde startpositie, omdat mensen genetisch, biologisch en psychisch nu eenmaal van elkaar verschillen. Daar komen maatschappelijke verschillen bij. Mensen met een hoog inkomen en hoog opleidingsniveau leven gemiddeld genomen niet alleen 7,5 jaar langer, maar ook maar liefst 18 jaar langer in een goede gezondheid dan mensen met een laag inkomen en laag opleidingsniveau (VZinfo.nl, 2022). Gezondheid is veel meer dan niet-ziek zijn (positieve gezondheid). Gezondheid is van vele verschillende (onderliggende) factoren afhankelijk en niet iedereen heeft daar in eenzelfde mate vat op of kan daar verantwoordelijkheid over nemen. Daarnaast is er vaak sprake van een stapeling en interactie van zaken, een complex probleem dus. Daar moeten we wat aan doen. Door de verschillende factoren die invloed hebben op gezondheidsverschillen positief te beïnvloeden, kunnen we samen gezondheid dichterbij brengen voor iedereen – specifiek voor mensen in een kwetsbare positie.
In het ImpactPlus Groeiprogramma van 2024 staat daarom het thema ‘Gezonder Samen Leven’ centraal. ImpactPlus was daarvoor op zoek naar ondernemingen die zich inzetten voor een samenleving met minder gezondheidsverschillen. Op die manier maken we gezondheid toegankelijker voor iedereen!
Zorgt jouw onderneming ervoor dat..
.. gezondheidsverschillen kleiner worden?
.. gezonde voeding voor iedereen toegankelijk is?
.. mensen voor wie dat niet vanzelfsprekend is, vitaler worden door meer te bewegen?
.. mensen voor wie een goede nachtrust niet vanzelfsprekend is, kansen geboden worden om beter te slapen?
.. mensen voor wie dat niet vanzelfsprekend is, toegankelijker aan hun mentale gezondheid kunnen werken, bijvoorbeeld door mensen op een fijne manier te laten ontspannen?
.. mensen minder stress ervaren omdat ze uit problemen worden geholpen, zoals schuldenproblematiek?
.. mensen voor wie dat niet vanzelfsprekend is, zelfstandig gezond thuis oud kunnen worden door mantelzorg mogelijk te maken?
Én wil je de impact van jouw sociale onderneming vergroten?
Gezond gedrag verdient onze aandacht: de feiten op een rijtje
53% van de Nederlandse bevolking voldoet aan de richtlijnen beweging van minimaal 150 minuten per week matig intensieve inspanning. In 2022, sportte gemiddeld 45% van de lager opgeleiden. Voor hoger opgeleiden lag dit op 68% (NOC*NSF, 2022). Daarnaast voldoet slechts 30% van de Nederlandse volwassenen aan de richtlijn om dagelijks 200 gram groenten en één keer per week vis te eten (RIVM, 2022). Van de lager opgeleiden, geeft 23% aan dat ze niet altijd genoeg geld hebben voor gezond eten (CBS, 2023). Het is gebleken dat we gezonder zijn gaan eten tussen 2010 en 2021, maar nog altijd: werk aan de winkel!
Ongezonde leefomgeving heeft meer invloed dan je denkt
Ongelijkheid tussen wijken en gebieden in Nederland neemt toe. De leefbaarheid in kwetsbare wijken staat onder druk en dat heeft natuurlijk gevolgen voor de gezondheid van inwoners in deze wijken. In deze wijken is de kans groter dat de luchtkwaliteit slechter is, er minder groen is, meer verkeerslawaai en een groter aanbod van ongezond eten. Daarnaast spelen er vaak problemen als onveiligheid en geluidsoverlast in de wijk of zijn openbare ruimtes slecht onderhouden. Een laag inkomen of weinig vermogen beperkt weer de mogelijkheden op de woningmarkt. De kans is dan groter dat je in een omgeving komt te wonen die niet goed is voor je gezondheid. Een slechtere gezondheid kan vervolgens weer van invloed zijn op je sociaaleconomische status. Je begrijpt het al: een vicieuze cirkel die we moeten doorbreken. Producten of diensten die bijdragen aan de leefbaarheid en veiligheid in de wijk, speciaal voor mensen in kwetsbare wijken, helpen inwoners gezonder te leven. Daar willen we meer van!
Rust in je hoofd betekent meer rust in je lijf
Mensen in een kwetsbare positie hebben een grotere kans op leven in armoede, werkloosheid en laaggeletterdheid. Dat levert verschillende problemen op, en daarmee stress. Als je voortdurend bezig bent je af te vragen of je de rekeningen wel kan betalen, wordt sporten of bezig zijn met gezonde voeding een lagere prioriteit. Daarnaast zijn door stress mensen ook vatbaarder voor bijvoorbeeld schadelijke factoren zoals fijnstof, en wordt de kans op hart- en vaatziekten, diabetes en depressie groter. Ook beïnvloedt chronische stress de cognitieve vermogens en vaardigheden om met problemen om te gaan. Het is een complexe wisselwerking waardoor gezondheidsachterstanden ontstaan. Initiatieven die helpen stress of onderliggende problematiek te verminderen, helpen mensen te ontspannen en beter te slapen: win-win!
Samen is het leven leuker
Mensen in een kwetsbare situatie voelen zich vaker eenzaam, 65% versus 42% onder vrouwen tussen de 25 en 44 jaar (VZinfo, 2023). Mensen die extreme eenzaamheid ervaren maken 40 tot 50% hogere zorgkosten dan mensen die geen eenzaamheid ervaren. Het verschil in zorgkosten is het hoogst onder de leeftijdscategorie 19 tot 40 jaar (Maastricht University, 2021). Mensen die eenzaam zijn hebben vaak ook een ongezondere leefstijl en zowel een slechtere fysieke als mentale gezondheid. Een sociaal netwerk kan eenzaamheid verminderen en zo een gezondere leefstijl bevorderen. We zijn met zovelen in ons land, laten we verbinden!
